W bajkowej krainie, w mieście gnomów ogłoszono nabór na stanowisko „Głównego Księgarza„. By to osiągnąć, musimy zebrać najwspanialszą bibliotekę, która nie będzie miała sobie równych i do tego spełniła biurokratyczne kryteria. Zapraszamy na recenzję gry Ex Libris autorstwa Adama McIvera. Wspaniałymi ilustracjami opatrzyli ją: autor, Jacqui Davis i Anita Osburn. Polskie wydanie przygotowało wydawnictwo 2 Pionki.
Co jest w pudełku?
Jak grać w Ex Libris?
Rozkładamy planszę. Na niej znajdziemy przypomnienie, za co będą przyznawane punkty. Są również miejsca na dwie karty katalogowe, które będą wskazywały „Dzieła Wybitne” i „Księgi Zakazane„. Losujemy dwie karty katalogowe i kładziemy je tam. Spośród pozostałych, każdy gracz losuje jedną, która będzie stanowiła specjalizację jego biblioteki.
Spośród kafli bibliotek losujemy po dwie dla każdego gracza. W kolejności przeciwnej do rozgrywki, począwszy od ostatniego gracza, gracze odrzucają jeden z kafli, pozostawiając sobie jeden. Do niego dobierają odpowiadający mu pionek starszego pomocnika i 2 gnomy w jednym, dowolnym kolorze.
Odnajdujemy lokację „Chata Wróżbity” i kładziemy ją pod planszą. Pozostałe kafle lokacji tasujemy i układamy w zakryty stos. Karty książek, potasowane, kładziemy w dwóch mniej więcej równych stosach.
Rogrywka
W ramach rozgrywki, gracze wysyłają swoich pracowników do różnych dostępnych lokacji albo do swojej biblioteki. Lokacje, które będą się pojawiały mają różnorakie funkcje. Przeważnie, będą one służyły zdobywaniu książek w ten, czy inny sposób. W lokacji domowej będziemy mieli do wyboru jedną z dwóch akcji: dobrania karty i dodania karty do biblioteki z ręki.
Każdy z graczy dysponuje jednym pionkiem starszego pomocnika, który ma swoje unikalne umiejętności. Ich opisy znajdziecie na kaflach bibliotek. Dwa gnomy, które również są do dyspozycji gracza nie posiadają dodatkowych zdolności.
Runda
Gra toczy się w rundach. Każda z nich składa się z 4 kroków.
- Należy położyć pod planszą tyle kafli lokacji, ilu jest graczy. (W pierwszej rundzie o 1 mniej) Następnie, jeżeli na właśnie wyłożonych kartach tak napisano, trzeba położyć na nich karty książek.
- Gracze kolejno umieszczają po jednym pracowniku w dostępnych lokacjach, wykonując natychmiast akcje w lokacjach oznaczonych znaczkiem pioruna. W ten sposób, wszyscy gracze rozdysponowują wszystkich swoich pracowników.
- Wykonywane są akcje w lokacjach oznaczonych tarczą zegarka, po czym usuwane są niezabrane karty, a pracownicy wracają do graczy.
- Spośród kafli lokacji, które spoczywają pod planszą wybieramy tę z najniższym numerem w rogu i odkładamy na planszę. Będzie ona odtąd dostępna w każdej kolejnej rundzie do końca gry. Pozostałe, nie zachowane wcześniej kafle odrzucamy. Sprawdzamy, czy spełniony jest warunek zakończenia gry. Jeżeli tak, następna runda będzie ostatnią.
Dokładając karty książek do biblioteki, należy pamiętać, że kolejne karty muszą przylegać do jednej z obecnych przynajmniej jednym bokiem. Nie można też przekroczyć trzech poziomów w pionie.
Po rozegraniu ostatniej rundy, Urzędowy Inspektor, czyli gracz, który najładniej pisze, przystępuje do wypełniania Formularza Kontrolnego Zasobów Biblioteczki B-7c, czyli tabliczki, do podliczania punktów.
Podliczanie punktów
Książki w księgozbiorze muszą być ułożone w kolejności alfabetycznej. Ułożenie to zostanie skontrolowane. Na szczęście, chwilę przed kontrolą macie możliwość obrócenia koszulkami do góry wszystkich kart, które ów porządek psują. Jeżeli tego nie zrobicie, zrobi to za Was kontroler, tylko wtedy to on zdecyduje, które karty obrócić. Obrócone karty, naturalnie, nie liczą się do punktacji.
Kontrola kolejności alfabetycznej
Każdy z graczy sprawdza zgodność biblioteki gracza poprzedniego z alfabetem. Na szczęście, jest zgapka na kafelku bilbioteki, żeby nie było problemów. 😉
Spis katalogowy
Gracz wybrany do roli Inspektora, odpytując symbol po symbolu, wprowadza stan bibliotek graczy do formularza. Następnie, zobowiązany jest oznaczyć odpowiednio kategorię uznaną za wybitną oraz dzieł zakazanych.
Punkty
Jest pięć kategorii, w których będziemy zdobywać punkty (z czego w jednej ujemne):
- Stabilność półek — ilość kart największego prostokąta (bez dziur) kart w bibliotece, który rozciąga się od najniższej półki do najwyższej;
- Dzieła wybitne — sprawdza się, ile książek w kategorii „dzieł wybitnych” (wylosowanej na początku gry) znajduje się w bibliotekach poszczególnych graczy. Za pierwsze miejsce jest 15 punktów, za drugie — 9, a za trzecie 4 punkty.
- Księgi zakazane — za każdą księgę w kategorii „ksiąg zakazanych” w bibliotece gracze otrzymują jeden ujemny punkt.
- Różnorodność katalogowa — każdy z graczy otrzymuje 3 punkty za każdą księgę w kategorii, w której ma najmniej ksiąg. (nie licząc zakazanych)
- Specjalizacja — za każdą księgę która jest w specjalizacji biblioteki.
Gracz z największą liczbą punktów wygrywa.
Wrażenia
Gra Ex Libris już na okładce zaprasza nas do fantastycznego świata i zapowiada, że będziemy się w niej zajmować książkami. Wstęp wprowadza nas w historię, w której jesteśmy kolekcjonerami rzadkich książek, stającymi do konkursu o tytuł Głównego Bibliotekarza. Wysyłanie swoich pomocników bibliotecznych do różnych lokacji i zdobywanie kolejnych pozycji, by skompletować bibliotekę nie sprawia, że zapominamy o tym temacie. Planszetka do podliczania punktów, stylizowana na urzędowy formularz, wieńczy rozgrywkę podtrzymując klimat.
Grafika jest utrzymana w fantastycznym klimacie, co w połączeniu z mnogością 510. różnych książek o zabawnych tytułach sprawia, że czujemy się częścią jakiejś Pratchettowskiej powieści. Każda biblioteka ma swoją specjalizację i unikalną figurkę starszego pomocnika o specjalnych umiejętnościach. Plansza służy tylko do tego, aby położyć na niej karty „Dzieł Wybitnych” i „Ksiąg zakazanych” oraz kafle lokacji, które zostają wcielone na stałe do gry. Te ostatnie sprawiają wrażenie, jakby stawały się częścią miasta, w którym toczy się gra.
W ferworze walki o stanowisko nietrudno jednak nie zwrócić uwagi na szczegóły wykonania. Połączenie mechanik zbierania zestawów (set collection) i ustawiania pracowników (worker placement) działa dobrze. Razem ze świetną grafiką i niezłym klimatem dają bardzo przyjemne 45 minut grania. W instrukcji przewidziana jest możliwość wydłużenia partii poprzez przesunięcie progu uruchamiającego ostatnią rundę, jednak dla mnie podstawowy limit jest w porządku.
W kwestii dzieci, choć gra nie jest skomplikowana mechanicznie, wydaje nam się, że minimalny wiek 10. lat na pudełku nie jest przesadzony. Przede wszystkim, jest trochę czytania na kartach lokacji (zanim będzie się je znało na pamięć) oraz umiejętności starszych pomocników na kartach bibliotek. Ponad to, trzeba trochę pokombinować, żeby zbierać jak najmniej „Ksiąg Zakazanych”, maksymalizując ilość „Dzieł wybitnych” i specjalizacji swojej biblioteki. Wszystko to, równomiernie zbierając pozostałe katalogi.
Polecamy grę Ex Libris tym, którzy zechcą zagrać w średnio skomplikowaną grę, lubią karty i fantastykę. Z powodzeniem można zagrać w gronie rodzinnym, pod warunkiem, że rodzina ma już za sobą parę rozgrywek w inne gry.
Gryf Uczy
 |  |
| Planowanie | Abecadło 🙂 |
• • •
Dziekujemy wydawnictwu 2 Pionki za przekazanie egzemplarza gry do recenzji.
